[1] a) Fischer, H. Chem. Ber. 1927, 60B, 2611;
b) Fischer; H. Zeile, K. Lieb. Ann. Chem. 1914, 400, 182.
[2] Perutz, M., F. Sci. A. 1978, 239, 68.
[3] Willstätter, R.; Fischer, M. Lieb. Ann. Chem. 1929, 468, 98.
[4] Woodward, R., B. Proc. Robert A. Welch Found. Conf. Chem. Res. 1960, 4, 99.
[5] Deisenhofer, J.; Michel, H. Angew. Chem. 1989, 101, 872.
[6] Lowe, D.,J.; Thorneley, R., N., F. In: Metalloproteins Part 1; Harrison, P (Hrsg.);Verlag Chemie, Weinheim, 1985, 207.
[7] Wieghardt, K. Angew. Chem. 1989, 101, 1179.
[8] Kaim, W; Schwederski, B. Bioanorganische Chemie, B. G. Teubner, Stuttgart, 1991.
[9] a) Bayer, E.; Kneifel, H. Z. Naturforsch. 1972, 27b, 20;
b) Bayer, E.; Kneifel, H. Angew. Chem. 1973, 85, 542;
c) Bayer, E.; Kneifel, H. J. Am. Chem. Soc. 1986, 108, 3075;
d) Bayer, E.; Koch, E.; Anderegg, G. Angew.Chem. 1987, 99, 570.
[10] a) Carrondo, M., A., A., F. de C., T.; Duarte, M., T., L., S.; Pessoa, J., C., J., A., L.; da Silva, J., J., R., F., F.; Vaz, M., C., T., A.; Vilas-Boas, L., F. J. Chem. Soc., Chem. Comm. 1988, 1158;
b) Carrondo, M., A., A., F. de C., T.; Duarte, M., T., L., S.; da Silva, J., J., R., F., F.; da Silva, J., A., L. Struct. Chem. 1992, 3, 75.
[11] Bernhard, P., V.; Comba, P., Inorg. Chem. 1992, 31, 2638.
[12] a) Allured, V., S.; Kelly, C.; M., Landis, C., R. J. Am. Chem. Soc. 1991, 113, 1;
b) Landis, C.; R., Root, D., M.; Cleveland, D. J. Am. Chem. Soc. 1995, 6, 73.
[13] Hancock, R., D.; Reichert, D., E.; Welch, M., J. Inorg. Chem. 1996, 35, 2165.
[14] Menke, C.; Diemann, E.; Müller, A. J. Mol. Struct. 1997, 436, 35
[15] Hay, B., P. Coord. Chem. Rev. 1993, 126, 177.
[16] a) Rappe, A., K., S.; Casewit, C., J. ; Colwell, K.; Goddard III, W., A.; Skiff, W., M. J. Am. Chem. Soc. 1992, 114, 10024;
b) Rappe, A., K.; Colwell, K., S.; Casewit, C., J. Inorg. Chem. 1993, 32, 3438.
[17] Barlow, S.; Rohl, A., L.; O`Hare, D. J. Chem. Soc., Chem. Comm. 1996, 257.
[18] Frenking, G.; Antes, I.; Böhme, M.; Dapprich, S.; Ehlers, A., W.; Jonas, V.; Neuhaus, A.; Otto, M.; Stegmann, R.; Veldkamp, A.; Vyboishchikov, S., F. Rev. Comp. Chem. 1996, 8, 63.
[19] Siegbahn, P., E., M. Adv. Chem. Phys. 1996, Vol. XCIII, 333.
[20] Veillard, A. Chem. Rev. 1991, 91, 743.
[21] a) Foster, J., P.; Weinhold, F. J. Am. Chem. Soc. 1980, 102, 7211;
b) Reed, A., E.; Weinstock, R., B.; Weinhold, F. J. Chem. Phys. 1985, 83, 735;
c) Reed, A., E.; Curtiss, L., A.; Weinhold, F. Chem. Rev. 1988, 88, 899;
d) Weinhold, F.; Carpenter, J., E. In: The Structure of Small Molecules and Ions; Plenum Press: New York 1988, 227.
[22] Pauling L. J. Am. Chem. Soc. 1931, 53, 1367.
[23] Pauling L. Die Natur der Chemischen Bindung 3. Aufl., VCH Weinheim. 1962.
[24] Schläfer, H.; L. Gliemann, G. Einführung in die Ligandenfeldtheorie Akademische Verlagsgesellschaft Geest Portig K.-G. Leipzig 1967.
[25] Zülicke, L. Quantenchemie - Ein Lehrgang Dr. Alfred Hüthig Verlag, Heidelberg, 1985, Bd. 2.
[26] Scholz, M., Köhler, H.-J. Quantenchemie - Ein Lehrgang Dr. Alfred Hüthig Verlag, Heidelberg, 1981, Bd. 3.
[27] Haberditzl, W. Quantenchemie - Ein Lehrgang Dr. Alfred Hüthig Verlag, Heidelberg, 1979, Bd. 4.
[28] Reinhold, J. Quantentheorie der Moleküle B. G. Teubner, Stuttgart, 1994.
[29] Schmidtke, H.-H. Quantenchemie VCH, Weinheim, 1994.
[30] Gerloch, M.; Constable, E., C. Transition Metal Chemistry VCH, Weinheim, 1994.
[31] a) Kossel, W. Ann. Physik 1916, 49, 299;
b) Kossel, W. Naturwiss. 1919, 7, 339 und 360;
c) Kossel, W. Naturwiss. 1923, 11, 589;
d) Kossel, W. Z. Elektrochem. 1920, 26, 314;
e) Kossel, W. Z. Physik 1920, 1, 395.
[32] a) Magnus, A. Z anorg. Allg. Chem. 1922, 124, 289;
b) Magnus, A. Physik. Z. 1922, 23, 241.
[33] Moore, B., C., E. Atomic Energy Levels. Nat. Bur. Standards Civ. 467, Vol. 1, 1949; Vol 2, 1952; Vol 3, 1958;
[34] Jonas, V.; Frenking, G.; Reetz, M., T. J. Comp. Chem. 1992, 13, 919 und 935.
[35] Ribeiro-Claro, P., J., A.; Amado, A., M. J. Comp. Chem. 1996, 17, 1183,.
[36] a) Tiwary, S., N.; Kumar, P.; Roy, R., P. Pram. J. Phys 1996, 46, 381;
b) Deng, L., Q.; Ziegler, T. Organomet. 1997, 16, 716;
c) Adamo, C.; Lelj, F. Theochem J. Mol. Struct. 1997, 389, 83;
d) Cacelli, I.; Keogh, D., W.; Poli, R.; Rizzo, A. New J. Chem. 1997, 21, 133;
e) Neyman, K., M.; Nasluzov, V., A.; Hahn, J.; Landis, C., R.; Rosch, N. Organomet. 1997, 16, 995;
f) Torrent, M.; Gili, P.; Duran, M.; Sola, M. Int. J. Quant. Chem. 1997, 61, 405;
g) Rolke, J.; Zheng, Y.; Brion, C., E.; Chakravorty, S., J. Chem. Phys. 1997, 215, 191.
[37] Sella, C.; Bauer, D. Solv. Extr. Ion Exch. 1992, 4, 579.
[38] a) Discover 2.9.7 / 95.0 / 3.0.0 User Guide, Oktober 1995. San Diego: Biosym/MSI, 1995.
b) Insight II 95.0 User Guide, Oktober 1995. San Diego: Biosym/MSI, 1995.
[39] Barlow, S.; Rohl, E., L.; Shi, S.; Freeman, C., M.; O'Hare, D. J. Am. Chem. Soc. 1996, 118, 7578.
[40] a) Allinger, N., L. J. Am. Chem. Soc. 1977, 99, 8127;
b) Allinger, N., L.; Yuh, Y., H.; Lii, J.-H. 1989, 111, 8551.
[41] a) Weiner, S., J.; Kollman, P., A.; Case, D., A.; Singh, U., C.; Ghio, C.; Alagana, G.; Profeta, J., S.; Weiner, P. J. Am. Chem. Soc. 1984, 106, 765;
b) Weiner, S., J.; Kollman, P., A.; Nguyen, D., T.; Case, C., A. J. Comp. Chem. 1986, 7, 230.
[42] a) Jorgensen, W., L.; Tirado Rives, J. J. Am. Chem. Soc. 1988, 110, 1657;
b) Jorgensen, W., L.; Briggs, M., J.; Contreras, M., L. J. Phys. Chem. 1990, 94, 1683.
[43] a) Pople, J., A.; Nesbet, R., K. J. Chem. Phys. 1959, 22, 571;
b) McWeeny, R., Dierksen, G. J. Chem. Phys. 1968, 46, 4852.
[44] Becke, A. J. Comp. Chem. 1993, 98, 1372.
[45] Mizokawa, T., Fujimori, A. Phys. Rev. B 1996, 53, 4201.
[46] a) Becke, A., D. Phys. Rev. A 1988, 58, 3098;
b) Becke, A., D. J. Chem. Phys. 1993, 98, 5648;
c) Becke, A., D. Can. J. Chem. 1996, 74, 995;
d) Kohn, W., Becke, A., D., Parr, R., G. J. Phys. Chem. 1996, 100, 12974.
[47] a) Hay, J. P.; Wadt, W. R. J. Chem. Phys., 1985, 82, 271;
b) Hay, J. P.; Wadt, W. R. J. J. Chem. Phys., 1985, 82, 284;
c) Hay, J. P.; Wadt, W. R. J. J. Chem. Phys., 1985, 82, 299.
[48] Stewart, J., J., P. MOPAC 6.0 Frank, J. Seiler Research Laboratry, U.S. Air Force Academy, Colorado Springs, CO 80840-6528, Januar 1993.
[49] Gaussian 94, Revision E.2
Frisch, M. J.; Trucks, G. W.; Schlegel, H. B.; Gill, P. M. W.; Johnson, B. G.; Robb, M. A.; Cheeseman, J. R.; Keith, T.; Petersson, G. A.; Montgomery, J. A.; Raghavachari, K.; Al-Laham, M. A.; Zakrzewski, V. G.; Ortiz, J. V.; Foresman, J. B.; Cioslowski, J.; Stefanov, B. B.; Nanayakkara, A.; Challacombe, M.; Peng, C. Y.; Ayala, P. Y.; Chen, W.; Wong, M. W.; Andres, J. L.; Replogle, E. S.; Gomperts, R.; Martin, R. L.; Fox, D. J.; Binkley, J. S.; Defrees, D. J.; Baker, J.; Stewart, J. P.; Head-Gordon, M.; Gonzalez, C. and Pople, J. A. Gaussian, Inc., Pittsburgh PA, 1995.
[50] Schrödinger,E. Sci. Prog (Oxford) 1929, 24, 146.
[51] Roothan, C., C., J. Rev. Mod. Phys. 1951, 23, 69.
[52] Dewar, M., J., S.; Zoebisch, E., G.; Healy, E., F.; Stewart, J., J., P. J. Comp.Chem. 1985, 107, 3902.
[53] Stewart, J., J., P. J. Comp. Chem. 1989, 10, 209.
[54] Dewar, M., J., S.; Thiel, W. J. Am. Chem. Soc. 1977, 99, 4800.
[55] Wood., D., L.; Ferguson, J.; Knox, K.; Dillon, J., F. J. Chem. Phys. 1963, 39, 890.
[56] Dirac, P., A., M. The principles of quantum mechanics, Clarendon Press, Oxford, 1958.
[57] a) Hohenberg, P.; Kohn, W. Phys. Rev. B 1964, 136, 864;
b) Kohn, W.; Sham, L., J. Phys. Rev. A 1965, 140, 1133.
[58] a) Barone, V.; Adamo, C.; Mele, F. Chem. Phys. Lett. 1996, 249, 290;
b) Blomberg, M., R., A.; Siegbahn, P., E., M.; Svensom, M. J. Chem. Phys. 1996, 104, 9547;
c) Gill, P., M., W.; Johnson, B., G.; Pople, J., A. Chem. Phys. Lett. 1992, 197, 499.
[59] Lee, C.; Yang, W.; Parr, R., G. Phys. Rev. B 1988, 37, 785.
[60] Vosko, S., H.; Wilk, L.; Nusair, M. Can. J. Phys. 1980, 58, 1200.
[61] Kallies, B. Dissertation 1996.
[62] a) Glendening, E., D.; Weinhold, F. J. Comp. Chem. 1998, 19, 593, 610 und 628.
b) Glendening, E. D.; Badenhoop, J. K.; Reed, A. E.; Carpenter, J. E. and Weinhold, F. NBO 4.0 Theoretical Chemistry Institute, University of Wisconsin, Madison, WI, 1996.
[63] a) Pauling, L.; Wheland, G., W. J. Chem. Phys. 1933, 1, 362;
b) Wheland, G., W.; Pauling, L. J. Am. Chem. Soc. 1935, 57, 2086;
c) Heitler, W.; London, F. Z. Phys. 1927, 44, 455;
d) Slater, J.; C. Phys. Rev. 1931, 37, 481;
[64] a) Dodge, R., P.; Templeton, D., H.; Zalkin J. Chem. Phys. 1961, 35, 55;
b) Hohn, P.; Belford, R., L.; Pfluger, C., E. J. Chem. Phys. 1965, 43, 3111;
c) Shuter, E.; Rettig, S., J.; Orvig, C. Acta Crystallog., Sect. C (Cr. Str. Comm.) 1995, 51, 12.
[65] a) Kraudelt, H.; Hinsche, G.; Schilde, U.; Uhlemann, E. Z. Naturforsch. 1995, 50b, 1597;
b) Schilde, U.; Mickler, W.; Uhleman, E. Z. Kristallogr.- New Cryst. Struct. 1997, 212, 65;
c) Mickler, W.; Schilde, U.; Uhlemann, E. (unveröffentlichte Ergebnisse);
d) Kraudelt, H.; Schilde, U.; Uhlemann, E.; Weller, F. Z. Kristallogr. (im Druck);
e) Kraudelt, H.; Schilde, U.; Uhlemann, E.; Weller, F. Z. Kristallogr. (eingereicht zur Publikation);
f) Ludwig, E.; Schilde, U.; Uhlemann, E.; Hartl, H.; Brüdgam, I. Z. Anorg. Allg. Chem. 1996, 622, 701;
g) Ludwig, E.; Hefele, H.; Friedrich, A.; Kallies, B.; Schilde, U.; Uhlemann, E.; Hahn, E. Z. Anorg. Allg. Chem. 1995, 621, 488;
h) Bansse, W.; Ludwig, E.; Uhlemann, E.; Weller, F.; Dehnicke, K.; Herrmann, W. Z. Anorg. Allg. Chem. 1992, 613, 36;
i) Schilde, U.; Bansse, W.; Ludwig, E.; Uhlemann, E. Z. Kristallogr. 1995, 210, 627;
j) Ludwig, E.; Hefele, H.; Uhlemann, E.; Weller, F.; Kläui, W. Z. Anorg. Allg. Chem. 1994, 620, 346;
k) Bansse, W.; Ludwig, E.; Schilde, U.; Uhlemann, E. Z. Anorg. Allg. Chem. 1995, 621, 1275;
l) Uhlemann, E.; Bansse, W.; Ludwig, E.; Schilde, U.; Weller, F.; Lehmann, A. Z. Anorg. Allg. Chem. 1994, 620, 357;
m) Diamantis, A. A.; Manikas, M.; Salam, Md. A.; Snow, M. R.; Tiekink, E. R. T. Aust. J. Chem. 1988, 41, 453;
n) Hefele, H.; Jancke, H.; Sawusch, S.; Schilde, U.; Uhlemann, E. Struct. Chem. (Im Druck);
o) Sawusch, S.; Schilde, U.; Uhlemann, E. Z. Naturforsch. 1997, 52b, 61;
p) Sawusch, S.; Schilde, U.; Uhlemann, E.; Lehmann, A. Inorg. Chim. Acta (im Druck);
q) Bansse, W.; Jäger, N.; Ludwig, E.; Schilde, U.; Uhlemann, E.; Jancke, H.; Lehmann, A.; Mehner, H. Z. Naturforsch. 1997, 52b, 237;
r) Bansse, W., Ludwig, E., Uhlemann, E., Mehner, H., Weller, F., Dehnicke, K. Z. Anorg. Allg. Chem. 1992, 607, 177;
s) Jäger, N.; Schilde, U. Struct. Chem. 1998, 9, 77.
[66] a) Müller-Buschbaum, H. Angew. Chem. Int. Ed. 1991, 30, 723.
b) Teipel, S.; Wiesemann, F.; Krebs, B.; Höweler, U. Royal Soc.Chem. Spec. Publ. 1993, 240;
c) Teipel, S.; Wiesemann, F.; Krebs, B.; Höweler, U. Inorg. Chem. 1994, 33, 1891.
[67] a) Tisato, F.; Refosco, F.; Mazzi, U.; Bandoli, G.; Nicolini, M. Inorg. Chim. Acta 1991, 97;
b) Tisato, F.; Refosco, F.; Bandoli, G. Coord. Chem. Rev. 1994, 135/136, 325.
[68] a) Tracey, A., S.; Jaswal, J., S.; Gresser, M., J.; Rehder, D. Inorg. Chem. 1990, 29, 4283;
b) Crans, D.; Rithner, C., D.; Theisen, L., A. J. Am. Chem. Soc. 1990, 112, 2901.
[69] a) Rehder, D. Angew. Chem. 1991, 103, 152;
b) Crans, D., C.; Willging, E., M.; Butler, S., R. J. Am. Chem. Soc. 1990, 112, 427.
[70] a) Pau, R., N. Trends Biochem. Sci. 1989, 14, 183;
b) Crishnell, J., R.; Premakumar, R.; Bishop, P., E. J. Bacteriol. 1988, 170, 27;
c) Müller, A.; Jostes, R.; Krickemeyer, E.; Bögge, H. Naturwissenschaften 1987, 74, 388;
d) Erkampf, J.; Müller, A. Chem. Unserer Zeit 1990, 24, 267;
e) Stiefel, E., I.; Thomann, H.; Jin, H.; Bare, R., E.; Meorgan, T., V.; Burgmayer, S., J., N.; Coyle, C., L. ACS Symp. Ser. 1988, 372.
[71] Wever, R.; Kustin, K. Adv. Inorg. Chem. 1990, 53, 81.
[72] Ludwig, E.; Hefele, H.; Uhlemann, E.; Weller, F.; Kläui, W. Z. Anorg. Allg. Chem. 1993, 619, 669.
[73] Ludwig, E.; Hefele, H.; Uhlemann, E.; Weller, F.; Kläui, W. Z. Anorg. Allg. Chem. 1995, 621, 23.
[74] Hefele, H.; Ludwig, E.; Uhlemann, E.; Weller, F. Z. Anorg. Allg. Chem. 1995, 621, 1973.
[75] a) Bent, H., A. Chem. Rev. 1961, 275;
b) Jonas, V., Boehme, C., Frenking, G. Inorg. Chem. 1996, 35, 2097.
[76] Hoffmann, R.; Howell, J., M.; Rossi, A., R. J. Am. Chem. Soc., 1976, 98 2484.
[77] a) Tomlinson, A., A., G. J. Chem. Soc. A 1971, 1409;
b) Gillum, W., O.; Wenthworth, R., A., D.; Childers, A., F. Inorg. Chem. 1970, 9, 1825;
c) Wenthworth, R., A., D. Coord. Chem. Rev. 1972, 9, 171;
d) Huismann, R.; De Jonge, R.; Haas., C.; Jellinek, F. J. Sol. State Chem. 1971, 3, 56.
[78] Bläuenstein, P. New J. Chem. 1990, 14, 405.
[79] a) Henderson, R., A.; Leigh, G., J.; Pickett, C., J. Adv. Inorg. Chem. Radiochem. 1983, 27, 198;
b) Lowe, D., J.; Thorneley, R., N., F.; Smith, B., E. Metalloproteins, Part 1 Weinheim 1985, 207.
[80] a) Sawusch, S.; Schilde, U.; Starke, I.; Lehmann, A.; Uhlemann, E. Inorg. Chim. Acta,1998, 268, 109;
b) Sawusch, S.; Jäger, N.; Schilde, U.; Uhlemann, E. Struct. Chem. (eingereicht zur Publikation).
[81] Sawusch, S. Dissertation 1998.
[82] Sawusch, S.; Schilde, U.; Lehmann, A.; Uhlemann, E. Inorg. Chim. Acta 1998, 277, 219.